Σε έναν κόσμο όπου οι λέξεις καθορίζουν τις σχέσεις μας, υπήρξε κάποτε ένα πλάσμα που επικοινωνούσε χωρίς αυτές—μα τις κατανοούσε βαθιά. Ο Κόκο, ο γορίλας που γεννήθηκε κάτω από τα τεχνητά φώτα του Ζωολογικού Κήπου του Σαν Φρανσίσκο, θα μεγάλωνε για να αμφισβητήσει κάθε δεδομένο που είχαμε για τη γλώσσα, το συναίσθημα και τη σχέση ανθρώπου και ζώου. Με τις εκφράσεις των χεριών του και το βαθύ βλέμμα του, σχημάτιζε νοήματα, έδινε στοργή και θρηνούσε.

Ανάμεσα στους πολλούς που τον γνώρισαν, ένας άνθρωπος—γνωστός για την ανεξάντλητη ενέργεια, την κωμική του ιδιοφυΐα και την ευαισθησία του—ήρθε χωρίς προσδοκίες, παρά μόνο με ανοιχτή καρδιά. Ο Ρόμπιν Γουίλιαμς δεν έψαχνε για παράσταση· αναζητούσε σύνδεση. Αυτό που ακολούθησε ήταν μια από τις πιο ανθρώπινες και συγκινητικές συναντήσεις στην ιστορία: η μέρα που το χιούμορ συνάντησε τη σιωπή και γεννήθηκε ενσυναίσθηση.
Αυτή είναι η ιστορία του Κόκο και της μοναδικής του συνάντησης με τον Ρόμπιν Γουίλιαμς.
Η Ιστορία του Κόκο του Γορίλα και της Εξαιρετικής του Ζωής
Ο Κόκο γεννήθηκε στις 4 Ιουλίου 1971 στον Ζωολογικό Κήπο του Σαν Φρανσίσκο. Το πλήρες όνομά του ήταν Hanabiko, που σημαίνει «παιδί των πυροτεχνημάτων» στα ιαπωνικά, λόγω της ημέρας γέννησής του. Όμως, δεν ήταν η ημερομηνία της γέννησης που θα τον έκανε γνωστό παγκοσμίως· ήταν η διάνοια και η καρδιά του.
Όταν ήταν μόλις ενός έτους, η μεταπτυχιακή φοιτήτρια του Στάνφορντ, δρ. Φράνσιν «Πένι» Πάτερσον, άρχισε να εργάζεται μαζί του. Η Πάτερσον είχε μια ρηξικέλευθη ιδέα: ότι ένας γορίλας μπορούσε να μάθει τη Νοηματική Γλώσσα της Αμερικής (ASL) και να επικοινωνήσει με ανθρώπους. Μέσα στις επόμενες δεκαετίες, ο Κόκο έμαθε πάνω από 1.000 σημεία και κατανοούσε περισσότερες από 2.000 αγγλικές λέξεις. Μπορούσε να ζητήσει πράγματα, να σχολιάσει, να δείξει τι νιώθει: χαρά, λύπη, θυμό, προσκόλληση.
Δεν ήταν απλώς ένα επιστημονικό θαύμα—ήταν γέφυρα ανάμεσα στα είδη. Είχε αγαπημένα παιχνίδια, αγαπούσε τα γατάκια (που τα αποκαλούσε «μωρά» του), παρακολουθούσε ταινίες, χαιρόταν με τη μουσική και είχε σαφές χιούμορ. Όταν κάποτε του ζήτησαν να πει τι ήθελε για Χριστούγεννα, υπέδειξε: «κόκκινο, χαρούμενο, τύμπανο, καραμέλα, μπάλα».
Αυτό που συγκλόνιζε περισσότερο ήταν η συναισθηματική του ωριμότητα. Όταν πέθανε το αγαπημένο του γατάκι, All Ball, έκανε το σήμα «κλαίω» και «λυπημένος». Ήξερε την απώλεια. Ήξερε την τρυφερότητα. Και μια μέρα, θα γνώριζε έναν άνθρωπο με εξίσου βαθιά ψυχή: τον Ρόμπιν Γουίλιαμς.
Όταν ο Ρόμπιν Γουίλιαμς Συνάντησε τον Κόκο – Μια Συνάντηση Ψυχών
Το 2001, ο Ρόμπιν Γουίλιαμς επισκέφθηκε τον Κόκο στο Ίδρυμα Γορίλων στην Καλιφόρνια. Η επίσκεψη δεν έγινε για προβολή· ήταν μια συνάντηση βασισμένη στον αμοιβαίο σεβασμό και την περιέργεια.
Εκείνη την εποχή, ο Κόκο ήταν σε βαθιά θλίψη. Ο στενός του φίλος, ο Μάικλ, ένας άλλος γορίλας με τον οποίο είχε μεγαλώσει, είχε πεθάνει. Ο Κόκο είχε βυθιστεί. Είχε χάσει την ενεργητικότητά του. Δεν είχε χαμογελάσει για μήνες.
Όταν μπήκε ο Ρόμπιν, πλησίασε σιωπηλά, χωρίς να προσποιείται. Ο Κόκο τον κοίταξε, τον πλησίασε και τον αγκάλιασε. Και τότε συνέβη κάτι απίστευτο: γέλασε. Ένας αληθινός, βαθύς, ρυθμικός ήχος που δεν είχε ακουστεί από εκείνον τόσο καιρό. Τον άγγιξε απαλά στο πρόσωπο, έβγαλε τα γυαλιά του, έψαξε τις τσέπες του με παιχνιδιάρικη διάθεση. Ο Ρόμπιν δεν αντιστάθηκε—γέλασε, τον άφησε να εκφραστεί, και του έδειξε εμπιστοσύνη.
Ο Γουίλιαμς είπε αργότερα:
«Μοιραστήκαμε κάτι μοναδικό. Ο Κόκο δεν είχε φωνή, αλλά καταλάβαινε. Καταλάβαινε κάτι για μένα, και εγώ για εκείνον. Δεν χρειαζόταν να παίξω ρόλο. Μου έβγαλε κάτι αυθεντικό που δεν δείχνω συχνά.»
Το Ίδρυμα κατέγραψε τη συνάντηση. Η επίδραση ήταν τεράστια. Ο Κόκο γέλασε ξανά. Και ο Ρόμπιν, που είχε δώσει τόση χαρά στον κόσμο, δέχθηκε για λίγο την ίδια αγάπη πίσω—από έναν άλλο κόσμο.
Καληνύχτα, Καλοί μας Φίλοι
Όταν ο Ρόμπιν Γουίλιαμς έφυγε από τη ζωή το 2014, ο κόσμος συγκλονίστηκε. Στο Ίδρυμα, όταν οι φροντιστές είπαν στον Κόκο τα νέα μέσω νοημάτων, εκείνος σώπασε. Κατέβασε το κεφάλι. Έμεινε ακίνητος. Έκανε το σήμα: «Κλαίω. Θλίψη.»
Θυμόταν.
Ο Κόκο πέθανε στις 19 Ιουνίου 2018, στα 46 του χρόνια. Έζησε ως ζωντανή απόδειξη ότι η ενσυναίσθηση, η κατανόηση και η επικοινωνία δεν είναι αποκλειστικά ανθρώπινα προνόμια. Ήταν ένας στοχαστής, ένας φίλος, ένας δάσκαλος.
Η συνάντησή του με τον Ρόμπιν μπορεί να κράτησε μόνο μια ώρα, μα έγινε αιώνια. Μια γέφυρα χτίστηκε ανάμεσα στον κόσμο των ανθρώπων και εκείνον των ζώων. Όχι με λέξεις—αλλά με βλέμματα, αγγίγματα και γέλιο.
Ένας γορίλας και ένας άνθρωπος. Μια στιγμή. Μια μνήμη που διαρκεί.
Discover more from Scripta manent
Subscribe to get the latest posts sent to your email.