Παγκόσμια ημέρα Τέχνης

Από τα προϊστορικά σπήλαια μέχρι τις σύγχρονες γκαλερί και τις ψηφιακές πλατφόρμες, η τέχνη συνοδεύει τον άνθρωπο στην πορεία του μέσα στον χρόνο, λειτουργώντας ως καθρέφτης της κοινωνίας, μέσο έκφρασης και φορέας πολιτιστικής μνήμης. Είναι η φωνή εκείνων που δεν έχουν φωνή και το βλέμμα εκείνων που δεν μπορούν να δουν. Η τέχνη ενώνει ανθρώπους, γεωγραφίες και κουλτούρες, αναδεικνύει τα κοινά στοιχεία της ανθρώπινης εμπειρίας και προσφέρει διέξοδο από τις καθημερινές προκλήσεις.

Η Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης καθιερώθηκε για να υπενθυμίζει τη σημασία αυτής της πανανθρώπινης δύναμης. Είναι μια ημέρα αφιερωμένη στους δημιουργούς, αλλά και στους θεατές της τέχνης – γιατί όλοι, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, είμαστε μέρος αυτής της παγκόσμιας γλώσσας.

Πότε γιορτάζεται;

Η Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Απριλίου, ημερομηνία που έχει επιλεγεί ως συμβολική, επειδή είναι η ημερομηνία γέννησης του Λεονάρντο ντα Βίντσι (15 Απριλίου 1452). Ο Λεονάρντο θεωρείται από τις πιο εμβληματικές μορφές της Αναγέννησης, συνδυάζοντας στο έργο του την τέχνη με την επιστήμη, την εφευρετικότητα με την αισθητική και τη φιλοσοφία με την παρατήρηση της φύσης.

Η επιλογή της συγκεκριμένης ημερομηνίας θέλει να τονίσει την πολυδιάστατη φύση της τέχνης, η οποία δεν περιορίζεται σε μορφές όπως η ζωγραφική ή η γλυπτική, αλλά εμπνέεται και διαπλέκεται με την επιστήμη, την τεχνολογία, την αρχιτεκτονική, τη φιλοσοφία, τη μουσική και κάθε μορφή ανθρώπινης δημιουργίας.

Πότε και πού γιορτάστηκε πρώτη φορά;

Η ιδέα για την καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας Τέχνης ξεκίνησε από την Διεθνή Ένωση Τεχνών (International Association of Art – IAA/AIAP), μια Μη Κυβερνητική Οργάνωση συνεργαζόμενη με την UNESCO, η οποία εκπροσωπεί επαγγελματίες εικαστικούς καλλιτέχνες παγκοσμίως.

Η πρώτη επίσημη Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης γιορτάστηκε στις 15 Απριλίου 2012. Ο εορτασμός περιλάμβανε πολιτιστικές και καλλιτεχνικές δράσεις σε διάφορες χώρες:

Σουηδία: με εκθέσεις και εργαστήρια σύγχρονης τέχνης,
Μεξικό: με δημόσιες τοιχογραφίες και ανοιχτές παρουσιάσεις,
Ινδία και Κύπρος: με καλλιτεχνικά φεστιβάλ και ανοιχτά στούντιο,
Γαλλία: με εκδηλώσεις που στόχευαν στον διάλογο μεταξύ καλλιτεχνών και κοινού.

Η ημέρα εξελίχθηκε έκτοτε σε ένα παγκόσμιο πολιτιστικό γεγονός, το οποίο γιορτάζεται κάθε χρόνο με δεκάδες δράσεις: εκθέσεις, διαλέξεις, διαγωνισμούς, εκπαιδευτικά προγράμματα, street art projects, ακόμη και ψηφιακές καλλιτεχνικές πλατφόρμες.

Ποιος είναι ο σκοπός της Ημέρας;

Η Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης υπηρετεί έναν πολλαπλό και βαθύ σκοπό:

Ανάδειξη της σημασίας της τέχνης στην πολιτιστική, κοινωνική και πνευματική ανάπτυξη των ανθρώπων.
Ενίσχυση της δημιουργικότητας, ιδιαίτερα στους νέους και στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Καλλιέργεια της πολιτιστικής συνείδησης και ελευθερίας της έκφρασης.
Προώθηση της ειρήνης, της αλληλεγγύης και της ανεκτικότητας μέσα από την καλλιτεχνική έκφραση.
Ενδυνάμωση της πρόσβασης στην τέχνη, ανεξαρτήτως οικονομικών ή κοινωνικών περιορισμών.
Εκπαίδευση στην τέχνη και υποστήριξη καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων σε σχολεία, κοινότητες, γειτονιές και θεσμούς.

️ Τι συμβολίζει η Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης;

Η ημέρα συμβολίζει:

Την καθολικότητα της τέχνης: ένα έργο μπορεί να συγκινήσει ή να προβληματίσει ανεξαρτήτως γλώσσας ή πολιτισμού.
Τη δημιουργική δύναμη του ανθρώπου: να φαντάζεται, να οραματίζεται και να επαναπροσδιορίζει τον κόσμο.
Την αντίσταση στην αδράνεια και στη σιωπή: με έργα που προκαλούν, διεκδικούν ή θεραπεύουν.
Την ισότιμη πρόσβαση στην έκφραση: γιατί κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να δημιουργεί και να εμπνέεται.

Παραδείγματα δράσεων ανά τον κόσμο

Στο Παρίσι, μουσεία και γκαλερί προσφέρουν δωρεάν είσοδο και θεματικές ξεναγήσεις.
Στην Αργεντινή, διοργανώνονται ανοιχτά καλλιτεχνικά εργαστήρια στους δρόμους.
Στην Ελλάδα, πολιτιστικοί σύλλογοι και δημοτικές βιβλιοθήκες φιλοξενούν εκθέσεις και αφιερώματα σε Έλληνες δημιουργούς.
Στο διαδίκτυο, πλατφόρμες όπως το Google Arts & Culture παρουσιάζουν online εκθέσεις και εικονικές ξεναγήσεις.

Η Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης δεν είναι απλώς ένας εορτασμός των ζωγράφων, των μουσικών ή των καλλιτεχνών του θεάτρου· είναι μια παγκόσμια υπενθύμιση ότι η δημιουργία είναι αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα. Μέσα από την τέχνη, φέρνουμε στο φως την ομορφιά, την αλήθεια και το όραμα για έναν καλύτερο κόσμο. Σε μια εποχή όπου η τεχνολογία αλλάζει τα πάντα, η τέχνη μάς θυμίζει τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος.

Η 15η Απριλίου μάς καλεί να ανοίξουμε τα μάτια, το μυαλό και την καρδιά μας στη δύναμη της έμπνευσης. Γιατί κάθε άνθρωπος, σε κάθε γωνιά της γης, έχει μέσα του έναν δημιουργό – και η τέχνη είναι το όχημα που τον ενώνει με την ανθρωπότητα.